Aai Yojana : महाराष्ट्र शासनाने राज्यातील महिला उद्योजिकांना पर्यटन क्षेत्रात स्वावलंबी बनवण्यासाठी एक अत्यंत महत्त्वाकांक्षी आणि महिला-केंद्रित पर्यटन धोरण अंमलात आणले आहे. या धोरणाचा भाग म्हणून ‘आई’ (Aai) नावाची एक खास योजना सुरू करण्यात आली आहे.
ही योजना महिलांना ₹१५ लाखांपर्यंत विनातारण (Unsecured) आणि बिनव्याजी कर्ज (Interest-free loan) मिळवण्याची सुवर्णसंधी देत आहे.
‘आई’ योजना नेमकी काय आहे? Aai Yojana
‘आई’ योजना विशेषतः अशा महिलांसाठी तयार करण्यात आली आहे, ज्या पर्यटनाशी निगडित छोटे-मोठे व्यवसाय चालवतात किंवा नवीन व्यवसाय सुरू करण्याची इच्छा ठेवतात.
या योजनेचा मूळ उद्देश महिला उद्योजकता (Women Entrepreneurship) आणि राज्यातील पर्यटन क्षेत्राचा विकास (Tourism Development) यांना एकत्रित चालना देणे आहे.
महत्त्वाचे फायदे:
- कर्ज मर्यादा: ₹१५ लाख रुपयांपर्यंत.
- कर्जाचे स्वरूप: विनातारण (कोलॅटरल-फ्री) आणि बिनव्याजी (वेळेत हप्ते भरल्यास).
- व्याजाचा परतावा: जर कर्जदार महिलेने कर्जाचे हप्ते वेळेत भरले, तर कर्जावरील व्याजाची रक्कम (१२% च्या मर्यादेत किंवा ₹४.५० लाख मर्यादेपर्यंत, किंवा ७ वर्षांच्या कालावधीपर्यंत) शासनाकडून परत केली जाते. त्यामुळे महिलांसाठी हे कर्ज अक्षरशः बिनव्याजी ठरते.
- लाभ घेता येणारे व्यवसाय: पर्यटनाशी निगडित ४१ विविध प्रकारच्या उद्योगांसाठी या योजनेअंतर्गत अर्थसाह्य उपलब्ध आहे.
कोण होऊ शकते या योजनेची लाभार्थी?
पर्यटन पूरक व्यवसाय करणाऱ्या किंवा सुरू करू इच्छिणाऱ्या महिला या योजनेचा लाभ घेऊ शकतात. मात्र, त्यासाठी खालील अटी पूर्ण करणे आवश्यक आहे:
योजनेच्या प्रमुख अटी आणि पात्रता निकष:
- व्यवसायाची नोंदणी: तुमचा पर्यटन व्यवसाय महाराष्ट्र पर्यटन संचालनालयाकडे (Directorate of Tourism, Maharashtra) नोंदणीकृत (Registered) असावा.
- मालकी आणि व्यवस्थापन: व्यवसाय महिलांच्या मालकीचा असावा आणि त्याचे संचालन (Operation) देखील महिलांनीच केलेले असावे.
- कर्मचारी प्रमाण: व्यवसायातील एकूण व्यवस्थापकीय आणि अन्य कर्मचाऱ्यांमध्ये ५०% कर्मचारी महिला असणे बंधनकारक आहे.
- आवश्यक परवानग्या: पर्यटन व्यवसाय चालवण्यासाठी लागणाऱ्या सर्व आवश्यक शासकीय परवानग्या (Licenses and Permits) प्राप्त असाव्यात.
- कर्जाची परतफेड: कर्जाचे हप्ते वेळेत भरणे आवश्यक आहे, अन्यथा व्याजाच्या परताव्याचा लाभ मिळणार नाही.
- स्थान: लाभार्थी महिला, पर्यटन व्यवसाय आणि कर्ज देणारी बँक महाराष्ट्रातच कार्यरत असावी.
अर्ज कुठे करायचा आणि अधिक माहिती कुठे मिळेल?
महिलांना आर्थिक आधार देणारी ही योजना खूपच उपयुक्त आहे. या योजनेचा लाभ घेण्यासाठी आणि अर्जासंबंधी अधिक माहितीसाठी तुम्ही खालील ठिकाणी संपर्क साधू शकता:
- संपर्काचे ठिकाण: शासकीय विश्रामगृहाच्या आवारातील पर्यटन भवन येथे संपर्क साधावा.
- अधिकृत संकेतस्थळ: महाराष्ट्र शासनाच्या पर्यटन विभागाच्या अधिकृत संकेतस्थळाला भेट द्यावी.
निष्कर्ष:
‘आई’ योजना ही केवळ एक कर्ज योजना नाही, तर महाराष्ट्रातील महिलांना उद्योजकतेच्या माध्यमातून आत्मनिर्भर बनवण्याचे आणि राज्याच्या पर्यटन क्षेत्राला नवी दिशा देण्याचे एक महत्त्वपूर्ण पाऊल आहे.
या सुवर्णसंधीचा लाभ घ्या आणि तुमचा पर्यटन व्यवसाय यशाच्या शिखरावर घेऊन जा! Aai Yojana
