CCI cotton big news : महाराष्ट्रातील कापूस उत्पादक शेतकऱ्यांसाठी एक अत्यंत आनंदाची आणि दिलासा देणारी बातमी समोर आली आहे. भारतीय कापूस महामंडळाने (Cotton Corporation of India – CCI) आता हेक्टरी कापूस खरेदीची मर्यादा वाढवण्याचा महत्त्वाचा निर्णय घेतला आहे. राज्य सरकारच्या सातत्याने केलेल्या मागणीमुळे आणि कृषी विभागाने सादर केलेल्या सुधारित आकडेवारीमुळे हा बदल शक्य झाला आहे. या निर्णयामुळे जास्त उत्पादन घेणाऱ्या शेतकऱ्यांचे मोठे नुकसान टळणार असून, त्यांना त्यांच्या उत्पादित कापसाला हमीभाव (MSP) मिळण्याचा मार्ग मोकळा झाला आहे.
जुनी मर्यादा ठरत होती डोकेदुखी
आतापर्यंत सीसीआय जिल्हा कृषी विभागाकडून प्राप्त झालेल्या सरासरी उत्पादकतेच्या आकडेवारीनुसार प्रति हेक्टर खरेदीची मर्यादा ठरवत होती.
- समस्या: अनेक शेतकरी उत्तम नियोजन आणि तंत्रज्ञान वापरून सरासरीपेक्षा खूप जास्त उत्पादन घेत होते.
- परिणाम: त्यांच्याकडे उत्पादित झालेला अतिरिक्त कापूस सीसीआयच्या केंद्रांवर विकता येत नव्हता. त्यामुळे, हा चांगला कापूस शेतकऱ्यांना नाईलाजाने खुल्या बाजारपेठेत कमी भावाने विकावा लागत होता, ज्यामुळे त्यांचे आर्थिक नुकसान होत होते.
या गंभीर समस्येवर तोडगा काढण्यासाठी महाराष्ट्र शासनाने सीसीआयकडे ही मर्यादा वाढवण्याची जोरदार विनंती केली होती.
राज्य सरकारच्या मागणीला यश: नवीन जिल्हावार खरेदी मर्यादा
राज्य सरकारने कृषी विभागामार्फत एक महत्त्वाचे पाऊल उचलले. त्यांनी पीक कापणी प्रयोगांमध्ये सर्वाधिक उत्पादन आलेल्या २५% प्रयोगांची सरासरी काढून, ती वाढीव उत्पादकता खरेदीची मर्यादा म्हणून मान्य करण्याची मागणी सीसीआयकडे केली.
या विनंतीनुसार, कृषी विभागाने वाढवलेल्या उत्पादकतेच्या आकडेवारीनुसार सीसीआयने जिल्हावार खरेदीच्या नव्या मर्यादा (क्विंटल प्रति हेक्टर) खालीलप्रमाणे निश्चित केल्या आहेत:
| जिल्हा | क्विंटल/हेक्टर | जिल्हा | क्विंटल/हेक्टर |
| अमरावती | २१.८८ | बीड | २१.०७ |
| वर्धा | २३.०० | लातूर | २४.७० |
| गडचिरोली | २३.३० | अहमदनगर | १७.०० |
| नागपूर | १९.९३ | परभणी | १५.८४ |
| चंद्रपूर | २०.६१ | नांदेड | १६.१९ |
| वाशिम | १८.४७ | धाराशिव | १५.११ |
| बुलढाणा | १५.९१ | जालना | ११.८९ |
| अकोला | १५.४४ | छत्रपती संभाजीनगर | १४.१४ |
| यवतमाळ | १४.४५ | हिंगोली | १३.३७ |
| जळगाव | १३.३३ | नंदुरबार | १२.४७ |
| धुळे | १०.७४ | — | — |
याचा अर्थ: तुमच्या सातबारा उताऱ्यावर कापूस पेरणीची जेवढ्या हेक्टरमध्ये नोंद आहे, त्या प्रत्येक हेक्टरसाठी वर नमूद केलेल्या मर्यादेत सीसीआय तुमचा संपूर्ण कापूस हमीभावाने खरेदी करेल.
बाजार स्थिती आणि शेतकऱ्यांसाठी महत्त्वाचा सल्ला
सध्या खुल्या बाजारात कापसाची आवक वाढलेली आहे. सरासरी कापसाचे दर ₹७००० ते ₹७५०० प्रति क्विंटल दरम्यान आहेत, तर उत्तम गुणवत्तेच्या कापसाला काही ठिकाणी ₹७७०० ते ₹७९०० पर्यंतचा दर मिळत आहे. तरीही, सीसीआयच्या केंद्रांवर हमीभावाने कापूस विक्री करण्याकडे शेतकऱ्यांचा कल जास्त आहे, कारण यामुळे त्यांना त्यांच्या मालासाठी निश्चित आधार मिळतो.
पुढील नियोजन
- सध्या कापसाची आयात खुली असल्यामुळे आणि जागतिक बाजारातील चित्र फारसे आशादायक नसल्यामुळे, पुढील महिनाभर कापसाचे दर हमीभावाचा टप्पा ओलांडण्याची शक्यता कमी आहे.
- ज्या शेतकऱ्यांनी ३१ डिसेंबरपूर्वी कापूस विक्रीचे नियोजन केले आहे, त्यांनी हमीभावाने कापूस विक्री करण्याला प्राधान्य द्यावे.
- ३१ डिसेंबरनंतर केंद्र सरकार कापसाच्या आयातीबद्दल कोणते धोरण ठरवते, यावरच पुढील काळात बाजारातील दरांची दिशा अवलंबून असेल.
या वाढीव खरेदी मर्यादेमुळे महाराष्ट्रातील लाखो कापूस उत्पादकांना मोठा आर्थिक आधार मिळणार असून, त्यांच्या कष्टाला योग्य मोल मिळण्यास मदत होईल.
शेतकऱ्यांसाठी कृती: आपल्या जिल्ह्याची सुधारित मर्यादा तपासा आणि सीसीआय केंद्रांवर आपला जास्तीत जास्त कापूस हमीभावाने विकण्याची तयारी करा.
