महाराष्ट्र इमारत व इतर बांधकाम कामगार कल्याणकारी मंडळांतर्गत (BOCW) नोंदणीकृत बांधकाम कामगारांसाठी अत्यावश्यक वस्तूंचा संच (Essential Kit) वितरित करण्याची योजना सुरू आहे. या संचामध्ये कामगारांच्या दैनंदिन वापरासाठी उपयुक्त अशा १० वस्तूंचा समावेश आहे.
अत्यावश्यक संचामध्ये समाविष्ट असलेल्या १० वस्तू:
योजनेनुसार, कामगारांना खालील १० वस्तूंचा संच दिला जातो:
- पत्र्याची पेटी (स्टोरेज बॉक्स)
- प्लॅस्टिकची स्टूल (Stool)
- धान्य साठवणची कोठी (एक नग, विशिष्ट किलो क्षमतेची)
- बेडशीट
- चादर
- ब्लँकेट (घोंगडी)
- साखर ठेवण्यासाठी डब्बा
- चहा पावडर ठेवण्यासाठी डब्बा
- वॉटर प्युरिफायर (१८ लिटर क्षमतेचा)
- (माहितीतील दहावी वस्तू स्पष्ट नाही, परंतु अशा एकूण दहा वस्तूंचा संच दिला जातो.)
योजनेतील प्रमुख वाद आणि कामगारांची मागणी
योजना चांगली असली तरी, वस्तू संचाच्या गुणवत्तेवरून मोठे वादंग निर्माण झाले आहेत. अनेक लाभार्थी बांधकाम कामगारांनी वितरित केलेल्या भांड्यांच्या आणि वस्तूंच्या निकृष्ट गुणवत्तेबद्दल तीव्र तक्रारी केल्या आहेत.
- निकृष्ट दर्जाचा आरोप: ज्या कंपनीला हे भांडी वाटप करण्याचे कंत्राट (Tender) देण्यात आले आहे, त्या कंपनीवर भ्रष्टाचार (Corruption) करत असल्याचा आणि कामगारांना निकृष्ट दर्जाच्या वस्तू वाटप करत असल्याचा गंभीर आरोप करण्यात आला आहे.
- कामगार संघटनांची मागणी: अनेक प्रमुख कामगार संघटनांनी या भ्रष्टाचारावर आवाज उठवला आहे आणि सरकारकडे मागणी केली आहे की, भांड्यांच्या संचाऐवजी लाभार्थ्यांना थेट रोख रक्कम (Cash Disbursement) देण्यात यावी. रोख रक्कम मिळाल्यास कामगार स्वतःच्या गरजेनुसार चांगल्या दर्जाच्या वस्तू खरेदी करू शकतील.
आता सरकारची भूमिका काय असणार? (रोख रक्कम मिळणार का?)
या तक्रारी आणि कामगार संघटनांच्या मागणीमुळे, बांधकाम कामगार कल्याणकारी मंडळासमोर मोठा प्रश्न उभा राहिला आहे.
सध्या भांडी संच योजनेमध्ये बदल करून कामगारांना वस्तूऐवजी रोख रक्कम (Cash Benefit) देण्याचा विचार होण्याची शक्यता आहे. या प्रकरणावर सरकार कोणती भूमिका घेते आणि भांडी वाटपाचे कंत्राट रद्द करते का, याकडे कामगारांचे लक्ष लागले आहे.
हा प्रमुख बदल झाल्यास:
- कामगारांना निकृष्ट वस्तू स्वीकारण्याची सक्ती राहणार नाही.
- ते बाजारातून त्यांच्या पसंतीच्या आणि चांगल्या गुणवत्तेच्या वस्तू खरेदी करू शकतील.
सरकारचा अंतिम निर्णय काय येतो, यावर भावी वाटचाल अवलंबून असेल.
वस्तू संचासाठी ऑनलाईन अर्ज प्रक्रिया (सध्याची पद्धत)
सध्या (निर्णय येईपर्यंत) वस्तू संचासाठी खालीलप्रमाणे ऑनलाईन अर्ज/अपॉइंटमेंट प्रक्रिया सुरू आहे:
- मंडळाच्या अधिकृत संकेतस्थळाला भेट द्या: महाराष्ट्र इमारत व इतर बांधकाम कामगार कल्याणकारी मंडळाच्या (BOCW) अधिकृत संकेतस्थळावर जावे लागते.
- योजनेचा पर्याय निवडा: ‘योजना’ विभागात बांधकाम कामगार वस्तू संच (Essential Kit) योजनेचा पर्याय निवडा.
- नोंदणी क्रमांक आवश्यक: अर्ज करण्यासाठी कामगाराचा १२ अंकी नोंदणी क्रमांक (Registration Number) आवश्यक असतो.
- लॉगिन/अर्ज: नोंदणी क्रमांक आणि आधार क्रमांक वापरून लॉगिन करावे लागते किंवा अर्ज भरावा लागतो.
- अपॉइंटमेंट घेणे: वस्तू संच कधी आणि कोठे घ्यायचा यासाठी ऑनलाईन अपॉइंटमेंट (वेळ निश्चिती) घ्यावी लागते. यामध्ये जवळचे वाटप केंद्र (Distribution Center) आणि वेळ निवडता येते.
- पावती/प्रिंटआउट: अपॉइंटमेंटची पावती किंवा प्रिंटआउट घेऊन, निश्चित केलेल्या ठिकाणी आणि वेळेत वस्तू संच घेण्यासाठी जावे लागते.
(टीप: रोख रक्कम देण्याचा निर्णय झाल्यास, ही ऑनलाईन अर्ज प्रक्रिया थांबवली जाईल किंवा त्यामध्ये बदल केला जाईल.)







