Harvester Subsidy : शेतीमध्ये पेरणीपासून कापणीपर्यंत प्रत्येक टप्प्यावर मजूर मिळवणे हे आजच्या काळात सर्वात मोठे आव्हान बनले आहे. ऐन कापणीच्या वेळी पाऊस आला आणि मजूर मिळाले नाहीत, तर शेतकऱ्याचे वर्षभराचे कष्ट मातीत जातात. यावर रामबाण उपाय म्हणून अत्याधुनिक ‘मल्टी-क्रॉप हार्वेस्टर’ (Multi-Crop Harvester) बाजारात आले असून, यावर केंद्र व राज्य सरकारकडून भरघोस अनुदानही दिले जात आहे.
या हार्वेस्टरचे ‘ऑल-इन-वन’ वैशिष्ट्य
पूर्वी सोयाबीनसाठी वेगळे आणि गव्हासाठी वेगळे हार्वेस्टर शोधावे लागायचे. पण हे नवीन यंत्र ‘वन मशीन, मेनी क्रॉप्स’ या तत्त्वावर काम करते. या एकाच मशीनद्वारे तुम्ही खालील पिकांची यशस्वी कापणी करू शकता:
- सोयाबीन आणि तूर
- गहू आणि हरभरा
- धान (तांदूळ)
का खास आहे हे नवीन हार्वेस्टर? (तांत्रिक वैशिष्ट्ये)
हे मशीन केवळ चालवायला सोपे नाही, तर तंत्रज्ञानाच्या बाबतीतही अतिशय प्रगत आहे:
- ताकदवान इंजिन: यामध्ये १३० HP चे शक्तिशाली इंजिन आहे, जे चिखलात किंवा कठीण जमिनीतही न अडकता काम करते.
- विशाल कटरबार: १४ फुटांच्या कटरबारमुळे कमी वेळेत जास्तीत जास्त क्षेत्रातील कापणी पूर्ण होते.
- स्मार्ट सेन्सिंग टेक्नॉलॉजी: मशीनमध्ये धान्य साठवण्याची क्षमता संपली की किंवा तांत्रिक अडथळा आल्यास चालकाला त्वरित ‘अलर्ट’ मिळतो.
- स्वच्छ धान्य: यातील थ्रेशिंग सिस्टीम इतकी प्रगत आहे की धान्य कचरामुक्त आणि स्वच्छ निघते.
नासाडी थांबवा, नफा वाढवा!
पारंपारिक पद्धतीने किंवा जुन्या हार्वेस्टरने कापणी करताना सुमारे ५-६% दाणे शेतातच गळून पडतात. मात्र, या आधुनिक यंत्रामुळे धान्याची नासाडी केवळ २% पर्यंत मर्यादित राहते.
फायदा: जर तुम्ही १०० क्विंटल कापणी केली, तर या मशीनमुळे तुमचे ३-४ क्विंटल धान्य जास्तीचे वाचते, जो तुमचा निव्वळ नफा आहे.
किंमत आणि अनुदानाचे गणित
या हाय-टेक हार्वेस्टरची बाजारपेठीय किंमत साधारण २७.५० लाख रुपये आहे. परंतु, सरकार यांत्रिकीकरणाला प्रोत्साहन देण्यासाठी यावर ₹८,००,००० (८ लाख) पर्यंत अनुदान उपलब्ध करून देत आहे.
- शेतकरी गटांसाठी सुवर्णसंधी: वैयक्तिक शेतकऱ्यांशिवाय शेतकरी उत्पादक कंपन्या (FPO) किंवा गट या अनुदानाचा लाभ घेऊन व्यवसाय म्हणूनही हे मशीन चालवू शकतात.
अर्ज कसा आणि कुठे करावा?
जर तुम्हाला या अनुदानाचा लाभ घ्यायचा असेल, तर खालील प्रक्रिया पूर्ण करा:
- महाडीबीटी (MahaDBT): सरकारच्या अधिकृत महाडीबीटी पोर्टलवर आपल्या युजर आयडीने लॉगिन करा.
- घटक निवडा: ‘कृषी यांत्रिकीकरण’ या पर्यायावर क्लिक करून ‘हार्वेस्टर’ या उपघटकासाठी अर्ज करा.
- कागदपत्रे: ७/१२ उतारा, ८-अ, आधार कार्ड आणि बँक पासबुकची प्रत सोबत ठेवा.
निष्कर्ष
वेळेची बचत, मजुरीच्या त्रासातून सुटका आणि सरकारी अनुदानाचा आधार यामुळे हे हार्वेस्टर आधुनिक शेतकऱ्यांसाठी एक ‘गेम चेंजर’ ठरू शकते. शेतीला केवळ कष्ट नाही, तर कष्टाला तंत्रज्ञानाची जोड दिली तरच शेती परवडणारी होईल.
