Solar Agricultural Pump – वीजपुरवठ्याच्या समस्येने आणि वाढत्या खर्चामुळे त्रस्त झालेल्या महाराष्ट्रातील शेतकऱ्यांसाठी सौर कृषी पंप एक मोठी संजीवनी ठरत आहे. राज्य शासनाची ‘मागेल त्याला सौर कृषी पंप’ योजना शेतकऱ्यांच्या जीवनात मोठा बदल घडवून आणत आहे.
शेतकऱ्यांच्या पारंपरिक सिंचनातील अडचणी :
पारंपरिक सिंचन पद्धतीमध्ये शेतकऱ्यांच्या अनेक समस्या आहेत:
- असुरक्षित प्रवास: शेतातील इलेक्ट्रिक पंपासाठी रात्री-अपरात्री धोका पत्करून जावे लागते. अंधारात वन्य पशूंचा किंवा सापांचा धोका असतो.
- वीजपुरवठ्याची समस्या: अनियमित वीजपुरवठा, वारंवार खंडित होणारी वीज आणि उच्च व्होल्टेजमुळे पंप जळण्याचे प्रकार सर्रास घडतात.
- आर्थिक ताण: वीजबिल भरणे अनेकदा शेतकऱ्यांच्या आवाक्याबाहेर जाते, त्यामुळे कर्जाचा बोजा वाढतो.
- पिकांचे नुकसान: अनियमित वीजपुरवठ्यामुळे पिकांना वेळेवर पाणी मिळत नाही आणि त्यामुळे उत्पादनात मोठी घट येते.
या सर्व संकटातून शेतकऱ्यांना बाहेर काढण्यासाठी, राज्य शासनाच्या महावितरण (MSEDCL) कंपनीमार्फत ‘मागेल त्याला सौर कृषी पंप’ ही योजना भरभरून प्रतिसाद मिळवत आहे.
सौर कृषी पंप योजनेचे मोठे फायदे :Solar Agricultural Pump
सौर कृषी पंप शेतकऱ्यांसाठी वरदान का ठरत आहे, याची काही प्रमुख कारणे खालीलप्रमाणे आहेत:
- दिवसा सिंचन: दिवसा सूर्यप्रकाशाचा वापर करून पंप चालत असल्याने, शेतकरी सुरक्षितपणे आणि सोयीस्करपणे दिवसा सिंचन करू शकतात.
- उत्पादन वाढ: वेळेवर आणि पुरेसे पाणी मिळाल्याने पिकांचे उत्पादन वाढते. पाण्याची उपलब्धता शाश्वत होते.
- शून्य खर्च: एकदा पंप बसवल्यानंतर, विजेचे बिल किंवा डिझेलचा खर्च लागत नाही. त्यामुळे शेतकऱ्यांची आर्थिक बचत होते.
- पर्यावरणाचे रक्षण: सौर ऊर्जा वापरल्याने पर्यावरणाला कोणतीही हानी पोहोचत नाही.
या योजनेला जिल्ह्यातील शेतकऱ्यांकडून मोठा प्रतिसाद मिळत आहे. अनेक शेतकऱ्यांनी अर्ज केले असून त्यांना या योजनेमुळे संकटातून बाहेर पडण्यासाठी मोठे पाठबळ मिळत आहे. सिंचनासाठी पूर्णतः सूर्यावर अवलंबून राहता येत असल्याने, शेतकरी आता अधिक आत्मविश्वासपूर्वक शेती करू शकतात.
लाभार्थी होण्यासाठी निकष :
या महत्त्वाकांक्षी योजनेचा लाभ घेण्यासाठी खालील निकष पूर्ण करणे आवश्यक आहे:
- जमीन धारक शेतकरी: अर्जदार शेतकरी असणे आणि त्याच्या नावावर जमीन असणे आवश्यक आहे.
- क्षमतेचे पंप: 3 HP (हॉर्स पॉवर), 5 HP आणि 7.5 HP क्षमतेचे सौर कृषी पंप उपलब्ध आहेत.
- जलस्रोताची उपलब्धता: ज्या शेतकऱ्यांच्या शेतात विहीर, बोअरवेल किंवा अन्य कोणताही शाश्वत जलस्रोत उपलब्ध आहे, ते या योजनेसाठी अर्ज करू शकतात.
- विद्युतीकरण नसलेले क्षेत्र: ज्या गावांमध्ये किंवा शेतांमध्ये अजूनही पारंपरिक वीजपुरवठा पोहोचलेला नाही, अशा क्षेत्रातील शेतकरी या योजनेत लाभार्थी म्हणून पात्र ठरतात.
Solar Agricultural Pump