Swarnima Yojana : पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या नेतृत्वाखालील केंद्र सरकारने महिला उद्योजकांना प्रोत्साहन देण्यासाठी एक अत्यंत महत्त्वपूर्ण योजना सुरू केली आहे, जिचे नाव आहे – ‘स्वर्णिमा योजना’ (Swarnima Yojana). या योजनेअंतर्गत विशेषतः मागासवर्गीय महिलांना त्यांचा स्वतःचा व्यवसाय सुरू करण्यासाठी २ लाख रुपयांपर्यंतचे कर्ज केवळ ५% वार्षिक व्याजदराने उपलब्ध होणार आहे.
ज्या महिलांमध्ये व्यवसाय करण्याची जिद्द आहे, परंतु प्रारंभिक भांडवलाअभावी त्यांचे स्वप्न पूर्ण होत नाही, त्यांच्यासाठी ही योजना एक मोठी आर्थिक संजीवनी आहे. ही योजना केंद्र सरकारच्या राष्ट्रीय मागासवर्गीय वित्त आणि विकास महामंडळामार्फत (NBCFDC) राबविली जाते.
मुख्य उद्देश: मागासवर्गीय महिलांना आर्थिकदृष्ट्या सक्षम करणे, त्यांना सामाजिक व आर्थिक स्वातंत्र्य मिळवून देणे आणि त्यांना आत्मनिर्भर बनवून देशाच्या विकासात सक्रिय सहभागी होण्यास प्रोत्साहन देणे हा या योजनेचा मुख्य आधार आहे.
स्वर्णिमा योजनेसाठी पात्रता निकष
ही योजना केवळ मागासवर्गीय महिला उद्योजकांसाठी असल्यामुळे, अर्ज करताना खालील अटी पूर्ण करणे अनिवार्य आहे:
- जात: अर्ज करणारी महिला मागासवर्गीय असावी.
- वय मर्यादा: अर्जदाराचे वय १८ ते ५५ वर्षांच्या दरम्यान असावे.
- उत्पन्न मर्यादा: अर्जदाराच्या कुटुंबाचे वार्षिक उत्पन्न ३ लाख रुपयांपेक्षा कमी असणे आवश्यक आहे.
या सर्व अटी पूर्ण करणाऱ्या महिला या महत्त्वपूर्ण कर्जयोजनेसाठी अर्ज करण्यास पात्र आहेत.
अर्ज कसा करावा? संपूर्ण प्रक्रिया जाणून घ्या
स्वर्णिमा योजनेसाठी अर्ज करण्याची प्रक्रिया अत्यंत सोपी आणि थेट आहे. महिलांनी खालील टप्प्यांचे पालन करावे:
- राज्य एजन्सीशी संपर्क: इच्छुक महिलांनी त्यांच्या संबंधित राज्य वाहिनीकृत एजन्सी (State Channelizing Agency – SCA) च्या कार्यालयात संपर्क साधावा. ही एजन्सी प्रत्येक राज्यात या योजनेची अंमलबजावणी करते.
- अर्ज भरणे: एजन्सी कार्यालयातून ‘स्वर्णिमा योजने’चा अर्ज मिळवावा आणि तो व्यवस्थित भरावा.
- व्यवसाय तपशील: अर्जामध्ये तुम्हाला सुरू करायच्या असलेल्या व्यवसायाची संपूर्ण माहिती, व्यवसायाची संकल्पना (Business Plan) आणि आवश्यक असलेले प्रशिक्षण याबद्दल तपशील नमूद करणे महत्त्वाचे आहे.
- कागदपत्रे जमा करा: भरलेला अर्ज सर्व आवश्यक कागदपत्रांसह SCA कार्यालयात जमा करा.
- कर्ज मंजुरी: अर्जाची तपासणी झाल्यावर, संबंधित संस्थेकडून कमी व्याजदरामध्ये कर्ज मंजूर केले जाईल.
अर्जासाठी आवश्यक कागदपत्रे:
अर्ज करताना खालील कागदपत्रे सोबत तयार ठेवणे आवश्यक आहे:
- ओळखीचा पुरावा (आधार कार्ड).
- रेशन कार्ड (Ration Card).
- अधिवास प्रमाणपत्र (Domicile Certificate).
- जात प्रमाणपत्र (मागासवर्गीय असल्याचा पुरावा).
- अर्जदाराचा पासपोर्ट आकाराचा फोटो.
कोणत्या व्यवसायांना कर्ज मिळेल?
स्वर्णिमा योजनेअंतर्गत महिला विविध प्रकारच्या स्वयंरोजगारासाठी कर्ज घेऊ शकतात. यापैकी काही प्रमुख क्षेत्रांचा समावेश खालीलप्रमाणे आहे:
- कृषी आणि पूरक व्यवसाय: पशुपालन, कुक्कुटपालन (Poultry), दुग्ध व्यवसाय.
- लघु आणि रिटेल व्यवसाय: किराणा दुकान, टेलरिंग युनिट, कपड्यांचे बुटीक.
- पारंपरिक आणि कारागीर व्यवसाय: हस्तकला, विणकाम, मातीची भांडी बनवणे.
- सेवा आणि तांत्रिक ट्रेड्स: ब्युटी पार्लर, संगणक प्रशिक्षण केंद्र, आरोग्य सेवा केंद्र.
- वाहतूक क्षेत्र: लहान व्यावसायिक वाहन खरेदी करणे आणि त्यासंबंधित सेवा.
ही योजना मागासवर्गीय महिलांना स्वतःच्या क्षमतांवर विश्वास ठेवून व्यवसाय सुरू करण्यासाठी एक मजबूत आर्थिक व्यासपीठ प्रदान करते. अधिक माहितीसाठी, तुमच्या जवळच्या राज्य वाहिनीकृत एजन्सी कार्यालयाशी संपर्क साधून या सुवर्णसंधीचा लाभ घ्या.
