Weather alert : नोव्हेंबर संपत आला असून, महाराष्ट्रात आता थंडीने जोरदार मुसंडी मारली आहे. यंदाच्या थंडीचे वैशिष्ट्य म्हणजे तिचा प्रभाव उत्तर भारतापेक्षा मध्य भारतावर अधिक जाणवत आहे. प्रख्यात हवामान तज्ज्ञ डॉ. मच्छिंद्र बांगर यांनी वर्तवलेल्या अंदाजानुसार, पुढील काही दिवस राज्यातील नागरिकांनी आणि विशेषत: शेतकऱ्यांनी अत्यंत सावधगिरी बाळगणे आवश्यक आहे.
वेस्टर्न डिस्टर्बन्समुळे हवामानात बदल
सध्या देशातील हवामान स्थिती झपाट्याने बदलत आहे. या बदलाचे मुख्य कारण म्हणजे वेस्टर्न डिस्टर्बन्स (Western Disturbance – WD) चे वाढलेले सक्रियता.
- उत्तरीकडील परिणाम: अफगाणिस्तानमार्गे येत असलेल्या या डब्ल्यूडीमुळे जम्मू-काश्मीर, लेह-लद्दाख, उत्तराखंड आणि हिमाचल प्रदेश मध्ये मोठ्या प्रमाणात बर्फवृष्टी होत आहे.
- थंड वाऱ्यांचा प्रवास: या बर्फवृष्टीमुळे उत्तरेकडून येणारे थंड आणि कोरडे वारे थेट मध्य भारताकडे वाहत आहेत. हेच वारे महाराष्ट्रासह मध्य भारतातील थंडी वाढवत आहेत.
🇮🇳 महाराष्ट्रासह मध्य भारतावर ‘थंडीचा मोठा प्रभाव’
भारतीय हवामान खात्यानुसार (IMD), सध्या थंडीच्या लाटेचा प्रभाव केवळ उत्तरेकडेच नाही, तर मध्य आणि पूर्व भारताच्या मोठ्या भागावर दिसत आहे.
- प्रभावित राज्ये: महाराष्ट्रासोबतच ओरिसा, छत्तीसगड, तेलंगणा, उत्तर कर्नाटक, पश्चिम मध्य प्रदेश, दिल्ली आणि पंजाब या राज्यांमध्येही थंडीचा जोर वाढला आहे.
- यावर्षीचे वैशिष्ट्य: डॉ. मच्छिंद्र बांगर यांच्या मते, यावर्षी थंडीचा प्रभाव नेहमीपेक्षा वेगळा असून, उत्तर किंवा पूर्व भारतापेक्षा तो मध्य भारतावर अधिक तीव्रतेने जाणवत आहे. हा एक महत्त्वाचा वातावरणीय बदल (Climatic Shift) आहे.
तापमान घसरले: पुढील काही दिवस थंडीचा जोर कायम
राज्यातील अनेक जिल्ह्यांमध्ये थंडीने गेल्या काही वर्षांतील विक्रम मोडले आहेत.
- सध्याची स्थिती: महाराष्ट्रातील बहुतांश ठिकाणी थंडीचा पारा १०°C किंवा काही ठिकाणी ८°C अंशांपर्यंत खाली आला आहे.
- पुढील अंदाज: बांगर यांच्या अंदाजानुसार, पुढील काही दिवस थंडीची लाट कायम राहील आणि थंडीचा जोर अत्यंत जास्त असणार आहे. कडाक्याची थंडी अनुभवल्यानंतरच, हळूहळू थंडीचे प्रमाण कमी होण्याची शक्यता आहे.
पावसाचा कोणताही धोका नाही
सध्या थंडीची लाट वाढत असताना, पावसाळी स्थितीबद्दल कोणताही धोका नाही, ही महाराष्ट्रासाठी दिलासादायक बाब आहे.
- राज्यात कोरडे हवामान: सध्या महाराष्ट्रासह मध्य भारतात पावसासाठी अनुकूल वातावरण नाही. त्यामुळे ढगाळ परिस्थिती कमी होऊन कोरडी आणि थंड हवा मोठ्या प्रमाणात राज्यात पसरेल.
- अपवाद: केवळ श्रीलंका आणि अंदमान-निकोबार बेटां दरम्यान समुद्राच्या भागात पावसाचे वातावरण तयार होताना दिसत आहे. याचा थेट परिणाम महाराष्ट्रावर होणार नाही.
शेतकऱ्यांसाठी महत्त्वाचे आवाहन
थंडीची तीव्रता वाढल्यामुळे शेतकऱ्यांनी आपल्या पिकांची काळजी घेणे आवश्यक आहे. थंडीमुळे पिकांवर किडीचा आणि बुरशीजन्य रोगांचा प्रादुर्भाव वाढू शकतो. तसेच, रात्री उशिरा किंवा पहाटे शेतात काम करणाऱ्यांनी थंडीपासून बचावासाठी गरम कपड्यांचा वापर करावा.